Damar kaynaklı nedenlere bağlı olarak, aniden gelişen, beynin bir bölgesinin işlev bozukluğuna inme veya felç denilmektedir.
- Nedenlerin büyük çoğunluğunu damar tıkanıklıkları (%80), daha az bir kısmını ise damar kanamaları (%20) oluşturmaktadır.
- Damar tıkanıklığına bağlı inmelerde, damarın beslediği beyin bölgesine kan ulaşamadığından, bu bölge oksijensiz kalır ve hücreler zarar görmeye başlar.
- Bulgular, beynin zarar gören bölgesine ve tıkanıklığın süresine bağlı olarak değişebilmektedir.
- Dünyada kalp hastalıkları ve kanserden sonra en sık görülen 3. ölüm nedenidir.
- İnme tedavisinde her dakikanın çok önemi vardır ve vakit kaybedilmeden hastanın hızlıca inme tedavisi yapılan bir merkeze ulaştırılması gerekmektedir.
- Tedavide ilk 6 saat çok önemlidir.
İnme Bulguları
- Vücudun bir yarısında uyuşukluk, güçsüzlük ve hareketsizlik
- Konuşma problemleri
- Görme problemleri
- Algılamada ve iletişim kurmada problemler
- Baş dönmesi ve denge kaybı
- Baş ağrısı
- Yutkunma problemleri
İnme Risk Faktörleri
- Tansiyon yüksekliği
- Şeker Hastalığı
- Kolesterol yüksekliği
- Kalp ritim bozuklukları
- Sigara
- Hareketsiz yaşam tarzı
- Obezite
- Yanlış beslenme alışkanlıkları
- İleri yaş
Önemli Noktalar
- Risk faktörlerine ülkemizde sık rastlanmaktadır.
- Beyin atardamarlarını tıkayan pıhtının kökeni çoğunlukla kalp ve şah damarlarıdır.
- Yukarıdaki risk faktörlerine sahip bireylerin kalp ve damar hastalıkları açısından değerlendirilmeleri inme riskini büyük ölçüde azaltacaktır.
- Şah damarlarına (karotis) yönelik olarak yapılan Doppler Ultrasonografi incelemesi, olası bir darlığın veya plağın erken saptanmasını sağlayarak, ileride gelişebilecek inme riskini büyük ölçüde azaltacaktır.
İnme Tedavisi
- Medikal Tedavi
- Damar tıkanıklığına bağlı inmelerde hastanın toplardamarından pıhtı eritici ilaç verilerek yapılan tedavidir.
- Tedavi olabildiğince erken dönemde uygulanmalıdır.
- Endovasküler tedavi.
İnme Endovasküler Tedavisi
- İnme nedeniyle acil servise başvuran hastaya Bilgisayarlı Tomografi ve Manyetik Rezonans incelemeleri yapılarak inmenin sebebi ve beynin hangi bölgesini etkilediği saptanır.
- Tıkanıklığa bağlı inmelerde, hasta hızlıca anjiyografisi ünitesine alınarak genellikle kasık bölgesindeki atardamardan bir damar kılıfı yerleştirilir.
- Kateterler kullanılarak boyun ve beyin atardamarları görüntülenir.
- Tıkalı damarın görüntülenmesini takiben tıkanıklığa neden olan pıhtının temizlenmesi işlemine geçilir.
- Damarı tıkayan pıhtı 3 şekilde temizlenebilir.
- Mekanik aspirasyon
-
- Pıhtının, kateter adı verilen tüpler kullanılarak enjektöre çekilmesi işlemidir.
- Stent
-
- Pıhtının olduğu bölgede, pıhtı tutucu özellikte stentler açılarak pıhtının yakalanması ve çıkarılması işlemidir.
- Tromboliz
-
- Pıhtı eritici ilacın direkt tıkalı damardan verilmesi işlemidir.
- Günümüzde tedavide çok daha az kullanılmaktadır.
- Anjiyografi görüntülerinde boyun damarlarında darlık veya tıkanıklık saptanması durumunda stent yerleştirilerek tedavi edilir. Şah damar darlığı girişimsel tedavisi yazısını inceleyebilirsiniz.
- İşlem sonrası, hasta uygun tedavi protokolleri ile yoğun bakım ünitesine alınarak takip edilir.
