Tümör latince kökenli bir kelime olup şişlik, yumru, ur anlamına gelmektedir. Tümörler iyi huylu (benign) ve kötü huylu (malign) tümörler olmak üzere ikiye ayrılır. İyi huylu tümörler genellikle başka organlara yayılım yapmazlar ve büyümeleri belli bir noktaya ulaşınca durabilir. Kanser adı verilen kötü huylu tümörler ise sürekli bölünerek çoğalmaya devam eder ve başka organlara metastaz yapma eğilimindedirler. Vücudumuzdaki hücrelerin büyümesi ve bölünmesi sınırlı olup, bu durumu kromozomlar aracılığıyla iletilen genetik bilgi ve hücrelerin birbirleri olan iletişimi sağlar.
- Tümörler vücudumuzdaki hemen her hücreden kaynaklanabilir.
- Bazı kanser türleri (küçük hücreli akciğer kanseri, pankreas kanseri gibi) çok kısa sürede büyük boyutlara ulaşarak erken dönemde başka organlara yayılım gösterebilirler.
- Kanserler genellikle kan damarları, lenf damarları veya komşuluk yoluyla yayılım gösterirler. Örneğin barsak toplardamarlarındaki kan karaciğere aktığından, barsak kanserleri en çok karaciğere yayılım gösterirler.
- Tümörlerin, yayılım olmadan erken teşhisi tedavi açısından büyük önem taşımaktadır.
- Tümörlerin tedavilerinde uygun tedavi yönteminin belirlenmesi amacıyla tıbbi bölümler arası işbirliği gereklidir.
Tümör nedenleri
-
- Sigara ve alkol
- Çevre kirliliği ve radyasyon
- Beslenme alışkanlıkları
- Genetik faktörler
- Uzun süreli sıkıntı ve stres
- Kimyasal maddeler
- Ultraviyole ışınları
En sık görülen tümör türleri
- Erkeklerde; Akciğer, prostat, kalın barsak, mide, deri, pankreas
- Kadınlarda; Meme, akciğer, kalın barsak, serviks, over, mide ve pankreas
Tümör Dokusunu Saptamada Kullanılan Görüntüleme Yöntemleri
- Direkt Röntgen
- Ultrasonografi (US)
- Bilgisayarlı Tomografi (BT)
- Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG)
- PET-CT (Pozitron Emisyon Tomografi-Bilgisayarlı Tomografi)
- SPECT (Single Photon Emission Computerized Tomography)
- Sintigrafi
Tümörleri saptamada kullanılan biyopsi işlemleri
-
Açık biyopsi
-
- Cerrahi olarak tümörlü dokunun çıkarılması ve patoloji laboratuvarında incelenmesi işlemidir.
-
Kapalı biyopsi
-
-
Parça biyopsisi (Tru Cut Biyopsi)
-
-
-
-
- Lokal anestezi sonrası tümörlü dokudan özel iğnelerle parçalar alınması işlemidir.
-
-
-
-
İnce İğne Aspirasyon Biyopsisi (İİAB)
-
-
-
-
- Lokal anestezi sonrası enjektör iğnesi gibi ince iğnelerle tümörlü dokudan örnek alınması işlemidir.
-
-
-
-
Fırça Biyopsi (Brush Biyopsi)
-
-
-
-
- Küçük bir fırçaya benzer özel materyallerin tümörlü dokuya sürülerek örnekler alınması işlemidir.
-
-
-
-
Forceps Biyopsi
-
-
-
- Sindirim sistemi ve safra kanalı gibi yapılarda bulunan tümörlerden özel cihazlarla parça alınması işlemidir.
-
Girişimsel Tümör Tedavilerinin Avantajları
- İşlemler genellikle lokal anestezi ve sedasyon altında gerçekleştirilir.
- İşlemler görüntüleme yöntemleri kılavuzluğunda yapılır.
- Hastanede kalış süresi daha kısadır.
- İşlemler iğne deliği kadar küçük bir noktadan gerçekleştirilir.
- Yan etkileri daha azdır.
Girişimsel Tümör Tedavi Yöntemleri
-
Embolizasyon tedavileri
-
-
- Tümörü besleyen atardamarları tıkayarak tedavi etme işlemdir.
- İşlemler anjiyo yöntemiyle yapılır.
- Genellikle kasık bölgesindeki atardamardan girilerek damar kılıfı yerleştirilmesini takiben kateter adı verilen çok ince tüplerle tümörü besleyen damarların içerisine damar tıkayıcı maddeler verilerek kapatılması işlemidir.
- Beslenmesi bozulan tümörlü doku küçülmeye başlar ve zamanla yok olur.
-
-
-
Basit Embolizasyon
-
-
-
-
-
- Tümörü besleyen atardamarların içerisine sadece damar tıkayıcı çok küçük kürecikler verilmesi işlemidir.
- Daha çok miyom, prostat ve kas-iskelet sistemi tümörlerinde uygulanır.
-
-
-
-
-
Kemoembolizasyon
-
-
-
-
-
- Embolizasyon yöntemindeki gibi işlemler uygulanır. Farklı olarak bu işlemde damar içerisine, damar tıkayıcı küreciklerle birleştirilmiş kemoterapötik ilaçlar verilir.
- Karaciğer tümörlerinde uygulanır.
-
-
-
-
-
Radyoembolizasyon
-
-
-
-
- Özel küreciklere yüklenmiş radyoaktif maddenin direkt olarak tümör dokusunu besleyen atardamarların içerisine verilmesi işlemidir.
- Karaciğer tümörlerinde uygulanır.
-
-
-
Ablasyon tedavileri
-
-
- Ablasyon kelime anlamı olarak aşındırıcı bir işlemle bir maddenin başka bir maddeden uzaklaştırılarak imha edilmesi işlemi demektir.
- Özel iğnelerin tümör dokusu içerisine yerleştirilmesi ve farklı enerji türleri kullanılarak tümör dokusunun yüksek sıcaklıklarda yakılarak ya da çok düşük sıcaklıklarda dondurularak ortadan kaldırılması işlemleridir.
-
-
-
Alkol Ablasyon
-
-
-
-
-
- Tümör dokusunun içerisine ince iğneler ile girilip saf alkol verilerek tümör hücrelerinin yapısını bozmak ve ortadan kaldırmak amacıyla uygulanır.
- Günümüzde daha çok kistik tümörlerde uygulanmaktadır.
-
-
-
-
-
Lazer Ablasyon
-
-
-
-
-
- Lazer ışınları kullanılarak tümör hücrelerinin tahrip edilmesi işlemidir.
- Özellikle tiroid nodüllerinde kullanılmaktadır.
-
-
-
-
-
Radyofrekans Ablasyon
-
-
-
-
-
- Tümör dokusunun radyofrekans dalgaları yayan özel iğneler yerleştirilerek yakılması işlemdir.
- Daha çok karaciğer, akciğer, böbrek, tiroid tümörlerinde kullanılır.
-
-
-
-
-
Mikrodalga Ablasyon
-
-
-
-
-
- Tümör dokusunun elektromanyetik dalgalar yayan özel iğneler yerleştirilerek tahrip edilmesi işlemidir.
- Daha çok karaciğer, akciğer, böbrek, tiroid tümörlerinde kullanılır.
-
-
-
-
-
Kriyoablasyon
-
-
-
-
- Tümör dokusunun, içerisinden argon gazı geçirilebilen özel iğneler yerleştirilerek dondurulması ve tümör hücrelerinin tahrip edilmesi işlemidir.
- Daha çok akciğer, böbrek, kas-iskelet sistemi, meme ve pankreas tümörlerinde kullanılır.
-
-
