Varis, kalıcı olarak genişlemiş ve anormal görünümlü toplardamarlara denilmektedir. Bacağın derin ve yüzeysel olmak üzere iki temel toplardamar sistemi vardır. Normal toplardamarlarda kalbe doğru olan akım yönü venöz yetmezlik olan toplardamarda bozulur ve genişlemiş-kıvrımlı-mavi renkli varisler gelişerek bu kanı bacakların derin venöz sistemine iletirler. Girişimsel radyoloji ünitelerinde ameliyatsız olarak damar içerisinden girilerek tedavi edilebilmektedir.
Venöz yetmezlik kimlerde daha çok görülür?
- Toplumdaki erişkinlerin yaklaşık 1/3′ ünde görülür.
- Sebepleri
- Uzun süre ayakta kalmak
- Gebelik
- Obezite
- Hareketsiz yaşam tarzı
- Sigara
- Kronik kabızlık
- Genetik faktörler
- Hipertansiyon
- Toplardamarlardaki geçirilmiş tıkanıklıklar
- Venöz yetmezlikler daha çok bacağın yüzeysel toplardamar sisteminde, daha az oranda ise yüzeysel ve derin toplardamarlar arasında bağlantıyı sağlayan perforan ven adı verilen toplardamarlarda görülürler.
Venöz yetmezliğin belirtileri nelerdir?
- Bacak ve ayak bileklerinde ödem, renk değişimi, kaşınma, ağrı, kramp ve uyuşma
- Huzursuz bacak sendromu, sıcağa tahammülsüzlük
- Ülserler ve yaralar
Varis ve venöz yetmezlik aynı mıdır?
- Varis genişlemiş toplardamarlara verilen isimdir.
- Varisler çeşitlerine göre yapısal olabileceği gibi venöz yetmezlik durumlarında da ortaya çıkabilir.
- Derin ven trombozu adı verilen toplardamar tıkanıklığında da varisler görülebilmektedir.
Kaç çeşit varis vardır?
- Kılcal varisler (telenjektatik varisler): Ciltte örümcek ağı şeklinde görülen milimetrik çaplı varislerdir.
- Retiküler varisler: Ciltten hafif kabarık birkaç milimetre çapında varislerdir.
- Büyük varisler: Cillten kabarık, geniş, mavi renkli varislerdir. Bu varisler venöz yetmezliklerde ortaya çıkarlar.
Varisler nasıl teşhis edilir?
- Fizik muayene
- Doppler Ultrasonografi. Venöz yetmezliği ve varsa damarlardaki pıhtıyı saptamak için gereklidir.
Varis tedavisi nasıl yapılır?
- Varis tedavisi, varislerin yapısına ve varislerin ortaya çıkmasına neden olan ana probleme göre farklılıklar göstermektedir.
- Kılcal varisler estetik açıdan problem oluşturmuyorsa tedavi edilmesine gerek yoktur. Estetik açıdan problem oluşturan kılcal varisler lazer veya iğneli radyofrekans cihazları ile tedavi edilebilirler.
- Retiküler varisler köpük skleroterapisi veya iğneli radyofrekans cihazları kullanılarak tedavi edilebilir.
- Büyük varisler genellikle köpük skleroterapi yöntemiyle tedavi edilirler.
- Yetmezlik bulunan yüzeysel toplardamar ve perforan venler ise lazer, radyofrekans, köpük skleroterapi veya damar yapıştırıcısı ile tedavi edilirler. Bu işlemler ultrasonografi kılavuzluğunda yapılır.
- İşlemler büyük oranda lokal anestezi ile yapılır. Hasta çok stresli ve endişeli ise damar yolundan hastayı rahatlatıcı ilaçlar kullanılabilir (sedasyon). Sedasyon yapılacak ise işlemden önce 4-6 saat açlık gerekir.
Varis tedavisi sonrası neler yapılır?
- Tedavisi sonrası yüzeysel ana toplardamarlara işlem yapıldıysa hasta 2-3 hafta süreyle orta basınçlı külotlu varis çorabı veya elastik bandajlar kullanır. Varis çoraplarını gece yatarken çıkarabilir.
- Köpük skleroterapi işleminden sonra işlem yapılan bölgeye birkaç gün süre ile bandaj yapılır ve verilen kremler günde birkaç kez o bölgeye sürülür.
- Sleroterapi işleminde, varis yoğunluğu çok fazla ise verilebilecek ilaç dozuna bağlı olarak birkaç seans işlem yapmak gerekebilir.