Şah damarları adı verilen damarlar, kalpten çıkan aorta adı verilen ana atardamardan ayrılarak boynun her iki yanından beyine doğru yol alırlar. Özellikle beynin büyük kısmı boyun ön tarafından çıkan şah damarlarından beslendiğinden, şah damar darlığı tedavisi beyin fonksiyonlarının sağlığı ve sürekliliği açısından da büyük önem taşımaktadır.
Şah damar darlığı belirtileri
- Vücudun bir tarafında güçsüzlük ve hissizlik
- Baş dönmesi ve denge bozukluğu
- Ani baş ağrısı
- Konuşma bozukluğu
- Anlama güçlüğü
- Görme kaybı
- Bazen bulgu vermeyebilir
- Damar duvarındaki plak ya da pıhtının koparak beyin damarlarına gitmesi ya da plağın damarı tamamen kapatması sonucu geçici felç ya da inme
Risk faktörleri
- Sigara kullanımı
- Kolesterol yüksekliği
- Hipertansiyon
- Diyabet
- İleri yaş
- Hareketsiz yaşam tarzı
- Genetik Faktörler
Teşhis yöntemleri
- Karotis Doppler Ultrason
- Bilgisayarlı Tomografi Anjiografi
- Manyetik Rezonans Anjiografi
Tedavi yöntemleri
- Girişimsel Tedavi (Stent yerleştirilmesi)
- Cerrahi Tedavi
Şah Damar Darlığı Endovasküler Tedavisi
- Şah damar darlığı için girişim işlemi anjiografi ünitesinde yapılır.
- Uygun bir atardamardan (genellikle kasık bölgesindeki atardamarlar öncelikli olarak tercih edilmektedir) girilerek kateter adı verilen ince tüpler şah damarlarının hemen başına ilerletilir.
- Kateterlerden kontrast madde verilmesi sonrası alınan görüntülerde şah damarlarında darlık görüntülenir.
- Damar kılıfı adı verilen malzeme darlık olan şah damarının içerisine ilerletilir.
- Kateter adı verilen ince tüpler içerisinden ilerletilen ince bir tel ile darlıktan geçilir.
- Stent yerleştirilmesi ve sonrasında stent içerisine balon anjiyoplasti yapılması işlemleri esnasında beyin damarlarına plak ya da pıhtı atmaması için darlığın üstüne filtre yerleştirilir.
- Filterenin teli üzerinden ilerletilen stent darlığı içerisine alacak şekilde açılır.
- Stent içerisine şah damarlarının çapına uygun bir balon şişirilerek stentin genişlemesi sağlanır.
- İşlem sonrası kontrol görüntüler alınarak stentin optimal açılıp açılmadığı ve beyin damarlarındaki kan akımının durumu kontrol edilir.
- Daha önce yerleştirilmiş olan filtre kateter yardımıyla geri alınarak işlem sonlandırılır.
Tedavi Sonrası
- Sigaranın bırakılması
- Hipertansiyonun kontrol altına alınması
- Kolesterol seviyelerinin dengelenmesi
- Sağlıklı beslenme
- Düzenli egzersiz (günde 45 dk yürüyüş)
- Doktorunuzun vermiş olduğu ilaçların düzenli olarak kullanılması