İyileşmeyen ayak yaraları tedavisinde medikal tedaviye rağmen sonuç alınamıyor ise altta yatan atardamar tıkanıklıkları mutlaka düşünülmelidir. Damar tıkanıklıkları atardamar veya toplardamarlarda görülebilir. Atardamar tıkanıklıkları daha çok diyabet, Buerger hastalığı ve vaskülit adı verilen ve damar duvarını etkileyen hastalıklarda ortaya çıkabilir. Toplardamar tıkanıklıkları ise kan pıhtılaşması bozuklukları, uzun süre hareketsizlik, venöz yetmezlik-varisler ve May-Thurner sendromu gibi nedenlerden kaynaklanabilir. Atardamar tıkanıklıklarında yaralar daha çok ayağın parmaklara doğru olan kesiminde ortaya çıkarken, toplardamar tıkanıklıkları daha çok bileğe yakın bölgede yara gelişmesine neden olurlar. İyileşmeyen ayak yaraları olması durumunda öncelikle yaranın neden iyileşmediğinin saptanması gerekmektedir.
Teşhis
Atardamar ve toplardamarların Doppler ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans veya anjiyografi ile değerlendirilmesi gerekebilir. Değerlendirmede Doppler ultrasonografi hızlı ve kolay yapılabilir olması nedeniyle öncelikli olarak kullanılmaktadır.
Tedavi
Damar tıkanıklığına neden olan ve altta yatan hastalığın da tedavi edilmesi hem damar tıkanıklığının ilerlemesini önler hem de girişim yapıldıktan sonra damarların uzun süre açık kalmasını sağlar. İyileşmeyen ayak yaralarında, yaraya ve yaranın iyileşmesini engelleyen damar problemlerine erken müdahale edilmemesi enfeksiyona, kangrene ve uzuv kaybına kadar gidecek olan süreci başlatır. Girişimsel radyolojiünitelerinde yapılan müdahaleler ile tıkalı damarlar açılarak ayağa kan akımı arttırılır ve kan akımın artması ile yara iyileşmesi hızlandırılır. Kan akımın artması, kan yoluyla o bölgeye daha fazla oksijen ulaşması demektir. Aynı zamanda var olan bir enfeksiyonu iyileştirecek olan antibiyotikler de o bölgeye kan akımı ile taşındığından, atardamarların açılması yara ve enfeksiyonun iyileşmesini hızlandırmaktadır.
İyileşmeyen ayak yaralarını önlemek ve şayet bu tür yaralar varsa tedavisinin sağlanması açısından aşağıdaki tavsiyelere uymanızı öneriyoruz.
- Kan şeker düzeyinizi düzenli olarak kontrol ettiriniz.
- Şeker hastalığınız varsa ilaçlarınızı düzenli kullanınız ve kan şeker düzeyinizi mutlaka kontrol altında tutunuz.
- Ayaklarınızı soğukluk, renk değişikliği, uyuşma ve yaralar açısından düzenli olarak kontrol ediniz ve bir problem saptadığınızda vakit geçirmeden hekiminize başvurunuz.
- Her gün düzenli olarak 45 dakika egzersiz yapınız.
- Tütün ürünlerinden uzak durunuz.
- Strese neden olan faktörlerden uzak durunuz
Bacak atardamarlar tıkanıklıkları ve girişimsel tedavisi ile ilgili makalelerimize aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz.
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1553838919306736?via%3Dihub
- https://www.dirjournal.org/en/combined-percutaneous-direct-puncture-of-occluded-artery-antegrade-intervention-for-recanalization-of-below-the-knee-arteries-132092
- https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs00270-019-02193-x
